Pierwsza wzmianka o obrzędzie pojawiła się 22 lutego 1860 r. w warszawskiej Gazecie Codziennej. Był to przedruk listu księdza Jana Kloczkowskiego, ówczesnego proboszcza parafii w Jedlińsku, który opisuje zapustne widowisko. Jednakże początki tego zwyczaju są znacznie wcześniejsze. Ścinanie śmierci jest obrzędem kończącym karnawał ale i zimę (według niektórych teorii początków zabawy można szukać już w XVI lub XVII wieku, gdy w różnych stronach Polski i Europy niszczono kukły uosabiające zimę poprzez ich ścinanie, topienie bądź palenie). W porównaniu z większością polskich obrzędów karnawałowych, Ścięcie śmierci ma najbardziej teatralny charakter.
Archiwalne zdjęcia widowiska umieszczono dzięki uprzejmości Pawła Skoczka
Tekst obrzędu został literacko opracowany przez księdza Jana Kloczkowskiego w 1863 roku, w niewydanym nigdy drukiem Opisie miasta Jedlińska:
Po raz pierwszy drukiem tekst widowiska ukazał się dzięki wydanemu w Warszawie w 1867 roku przez F. Kowalskiego „Kalendarzu na rok przestępny 1868”. Tekst ten (Ścięcie śmierci w Jedlińsku w kusy wtorek. Zabawa ludowa, autor: Jan Kloczkowski) posłużył znanemu etnografowi, Oskarowi Kolbergowi, za podstawę do odpisu, który zamieścił w tece 16 swoich rękopisów. W wydanym przez Kolberga wielotomowym dziele jego życia pt. Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce zabrakło miejsca na przedstawienie całego obrzędu. Jednakże ww przypisach do I części tomu Radomskiego, wydanym w 1887 roku, znalazł się krótki opis obrzędu:
W 1911 roku znany regionalista – inicjator powstania muzeum regionalnego w Radomiu – ksiądz Jan Wiśniewski, który wydał m.in. 13 tomów opisów poszczególnych dekanatów diecezji sandomierskiej, w Dekanacie Radomskim opisał obrzęd Ścięcia Śmierci:
Jak podaje Jacek Czajkowski w artykule Jedlińskie kusaki, zamieszczonym w czasopiśmie Polska Sztuka Ludowa – Konteksty z 1959 roku (tom 13, zeszyt 3), zwyczaj był obchodzony do około 1930 roku stale, a do drugiej wojny światowej – tylko czasami. Wznowiono go po wojnie, w 1950 roku, co nie spotkało się z przychylnością władz lokalnych. Dlatego też powrócono do niego dopiero w 1958 roku z myślą o tym, aby było to stałe widowisko.
Poniżej zamieszczone teksty stanowią akt przejęcia władzy, a ich autorem jest Ksiądz Andrzej Wąsik, który pracował kiedyś w Parafii Jedlińsk jako Wikariusz. Obecnie jest Proboszczem w Parafii Makowiec koło Radomia a także wykładowcą języka łacińskiego i języka greckiego w Wyższym Seminarium Duchownym w Radomiu. Teksty od 2005 roku wygłaszane są przez prastarą miasta radę podczas przejęcia władzy w trakcie trwania wydarzenia zapustowego. Od aktu przejęcia władzy rozpoczyna się świętowanie ostatniego dnia karnawału, którego punktem kulminacyjnym jest widowisko obrzędowe Ścięcie Śmierci.
![](http://scieciesmierci.pl/wp-content/uploads/2021/02/3-08.02.2021-1024x724.jpg)
![](http://scieciesmierci.pl/wp-content/uploads/2021/02/2-08.02.2021-1024x724.jpg)
![](http://scieciesmierci.pl/wp-content/uploads/2021/02/1-08.02.21-1024x724.jpg)
Od wielu lat widowisko organizowane jest przez Gminną Instytucje Kultury. W 1997 roku zostały do niego zaprojektowane nowe stroje: Kata, Śmierci, Burmistrza, Wójta, Ławników, Policjanta Bartłomieja, Rybaka. W 2006 roku ze środków Ministra Kultury zostały zaprojektowane stroje: Niedźwiedzia, Raka, pary Krakowiaków a także stroje ludowe damski i męskie. Natomiast w 2011/2012 roku zostały zaprojektowane stroje: Żyda, Kozaka, Diabła Czerwonego, Diabła Czarnego i Śmierci.